Het contactblad voor de Maaseikenaar

Inleidende opmerkingen

Omdat het “Mezeikers” een groot aantal klanken kent, waarvoor geen Nederlandse lettertekens bestaan, hebben we moeten sleutelen aan een spellingssysteem dat de uitspraak van het “Mezeikers” zo nauwkeurig mogelijk benadert. De spelling, die we in dit tijdschrift regelmatig gebruiken, is geïnspireerd door de spelling die al jaren gebruikt wordt door de schrijvers van de Wammesgazet en door de in Ned. Limburg sinds 1942 gebruikte “Veldeke-spelling”.

Het gebruiken van een apart schriftteken voor elke spraakklank is niet mogelijk, tenzij met een fonetisch schrift, dat voor de doorsnee lezer onbegrijpelijk zou zijn. Vandaar dat we om bepaalde klanken in normaal schrift weer te geven onze toevlucht genomen hebben tot combinaties van lettertekens of tot het gebruik van diakritische tekens. Ook in het Nederlands spellingsysteem is dit het geval  (ou, eu, enz.)

Iedere spellingsregel berust voor een groot gedeelte op een aantal afspraken. We zijn er ons van bewust dat er niet altijd een wetenschappelijk gefundeerde motivering te geven is voor een in bepaald geval gekozen spellingswijze, maar dat geldt ook voor de spelling van het Standaardnederlands.

Uitgangspunten

De belangrijkste eisen, waaraan een spellingsysteem volgens ons moet voldoen, zijn deze twee:

1) leesbaarheid: dat betekent dat het systeem zo eenvoudig en zo consequent mogelijk moet zijn.

2) bruikbaarheid: dat betekent dat het systeem praktisch en doelmatig moet zijn.

De bruikbaarheid van een spellingsysteem wordt in hoge mate bevorderd wanneer het systeem aansluit bij andere, reeds bekende regelingen, in ons geval de Nederlandse spellingtraditie, hetgeen een snellere herkenbaarheid in de hand werkt.

Wij kozen voor een fonologische spelling, zo genoemd omdat ze fonemen weergeeft:  met allerlei combinatorische en vrije varianten houdt ze geen rekening, slechts de betekenisonderscheidende waarde van lettertekens is van belang, hier en daar worden knopen doorgehakt, de herkenbaarheid van de woordvorm neemt een voorname plaats in. Men spelt bijvoorbeeld "boor" (Ned. boer) en "voot" (Ned. voet) met dezelfde oo-tekens, ook al is er een hoorbaar verschil in uitspraak van beide oo-klanken.

Wij hebben gekozen voor het uitgangspunt slechts die lettertekens te gebruiken die op een normale schrijfmachine te vinden zijn. De bruikbaarheid van een spellingsysteem komt ernstig in het gedrang wanneer men andere tekens gaat invoeren.

Startpagina > Maaseiker dialect > spelling pag. 1